Wytyczne – żurawie przenośne

Wytyczne określają zasady przeprowadzania części praktycznej egzaminu na obsługę urządzeń transportu bliskiego (UTB). Zadaniem wytycznych jest ujednolicenie postępowania oraz usystematyzowanie zagadnień określonych w „Szczegółowej tematyce egzaminacyjnej dla osób ubiegających się o uzyskanie zaświadczenia kwalifikacyjnego/certyfikatu do obsługi” udostępnionej na stronie internetowej Urzędu Dozoru Technicznego zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych (Dz. U. 2019, poz. 1008).

Miejsce egzaminu praktycznego powinno być zabezpieczone przed dostępem osób postronnych, dostosowane przez wnioskodawcę do wymagań zawartych w poniższym dokumencie. W uzasadnionych sytuacjach potwierdzonych stanem faktycznym, w przypadku braku możliwości przygotowania miejsca egzaminu zgodnie z wytycznymi, za zgodą komisji należy dostosować miejsce w sposób umożliwiający wykonanie wszystkich niezbędnych czynności (manewrów) określonych w wytycznych z zachowaniem nie mniejszego poziomu trudności. Nieprzygotowanie miejsca egzaminu w sposób umożliwiający przeprowadzenie egzaminu lub w przypadku braku możliwości przeprowadzenia egzaminu w sposób bezpieczny, skutkować będzie odstąpieniem komisji egzaminacyjnej od przeprowadzenia części praktycznej egzaminu oraz zakończeniem postępowania wynikiem NEGATYWNYM.

Dodatkowo należy zapewnić komisji egzaminacyjnej dostęp do aktualnego protokołu i decyzji zezwalającej na eksploatację przygotowanego urządzenia, instrukcji obsługi, dziennika konserwacji oraz zapewnić obecność obsługującego posiadającego zaświadczenie kwalifikacyjne do obsługi przedmiotowego urządzenia, którego dotyczy wniosek. Przez pojęcie „przygotowanie urządzenia” do egzaminu rozumie się również zapewnienie odpowiednich elementów urządzeń służących do przemieszczania ładunku. Niespełnienie powyższych wymagań skutkować będzie odstąpieniem komisji egzaminacyjnej od przeprowadzenia części praktycznej egzaminu oraz zakończeniem postępowania wynikiem NEGATYWNYM.

Część praktyczną egzaminu uznaje się za zakończoną pozytywnie po uzyskaniu pozytywnego wyniku z obu części składowych:

Części pierwszej – polegającej na zaprezentowaniu na urządzeniu lub przy nim w sposób bezpieczny jednej czynności z zakresu obsługi technicznej codziennej (OTC) wskazanej przez komisję, zgodnej z typem urządzenia. Czynność ta nie może wykraczać poza zakres określony w instrukcji eksploatacji w zakresie obsługi. Nie dopuszcza się możliwości poprawy czynności z OTC. Niezaliczenie OTC kończy część praktyczną egzaminu wynikiem negatywnym.

Części drugiej – obejmującej wykonanie zadania praktycznego, podczas którego komisja egzaminacyjna ocenia prawidłowość wykonywanych manewrów i czynności związanych z praktyczną obsługą urządzenia. Nie wykonanie zadania praktycznego kończy część praktyczną egzaminu wynikiem negatywnym.
Ważne. Wystąpienie, w czasie realizacji części drugiej (zadania praktycznego), drugi raz tej samej lub drugiej nieprawidłowości/uchybienia, kończy część praktyczną egzaminu wynikiem negatywnym. Nie dopuszcza się kontynuowania egzaminu w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości mającej bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo lub uniemożliwiającej bezpieczne wykonanie zadania. Doprowadzenie przez egzaminowanego do sytuacji potencjalnie niebezpiecznej, uszkodzenia (np.: ładunku, urządzenia), wypadku stanowi podstawę do natychmiastowego przerwania egzaminu praktycznego i zakończenia postępowania wynikiem NEGATYWNYM.

Część pierwsza – OTC:

1. Sprawdzenie kompletności dokumentacji pod kątem możliwości eksploatacji urządzenia.
2. Sprawdzenie zgodności oznakowania urządzenia, omówienie znaczenia wskazanych piktogramów i oznakowania.
3. Ocena stanu haka lub innego urządzenia chwytającego jeśli takie jest zamontowane.
4. Sprawdzenie stanu konstrukcji nośnej żurawia.
5. Sprawdzenie stanu połączenia żurawia z pojazdem.
6. Przeprowadzenie kontroli układu hydraulicznego.
7. Sprawdzenie poprawności działania urządzeń sterowniczych oraz mechanizmów (bez obciążenia).
8. Sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania blokad uniemożliwiających wysunięcie się podpór z kieszeni.
9. Sprawdzenie prawidłowości rozstawienia urządzenia.
10. Sprawdzenie poprawności działania wskazanego urządzenia zabezpieczającego.
11. Wykonanie innej czynności wynikającej z instrukcji eksploatacji przedmiotowego urządzenia.

Część pierwszą uznaje się za zakończoną negatywnie gdy czynność określona przez komisję nie zostanie wykonana lub zostanie wykonana niepoprawnie.

Część druga:
Zadanie polega na przetransportowaniu ładunku pomiędzy punktami A»B»C»B»A z wykorzystaniem wszystkich mechanizmów urządzenia i zmiennych prędkości z zachowaniem bezpiecznych odległości od otoczenia i obejmuje:

1. Podjęcie ładunku w punkcie startowym Po/e odkładcze A.
2. Transport ładunku przez Bramkę na wysokości nieprzekraczającej wysokości bramki z chwilowym zatrzymaniem ładunku nad punktem B, bez odkładania go.
3. Transport ładunku do punktu C i odłożenie go w narożu skrzyni ładunkowej pojazdu.
4. Transport ładunku z punktu C na Po/e odkładcze A przez Bramkę na wysokości nieprzekraczającej wysokości bramki bez zatrzymania go nad punktem B.
5. Transport ładunku z do punktu A, wzdłuż skrzyni ładunkowej pojazdu.
6. Odłożenie ładunku w Polu odkładczym A.

Lista nieprawidłowości/uchybień:

1. Brak możliwości przeprowadzenia egzaminu zgodnie z wytycznymi i/lub brak warunków dla bezpiecznego przeprowadzenia egzaminu z przyczyn leżących po stronie wnioskującego.
2. Niezastosowanie lub niewłaściwe zastosowanie wymaganych środków ochrony indywidualnej.
3. Niewykonanie lub tylko częściowe wykonanie zadania praktycznego.
4. Doprowadzenie przez egzaminowanego do sytuacji potencjalnie niebezpiecznej, uszkodzenia (ładunku, urządzenia, elementów otoczenia), wypadku.
5. Uderzenie ładunkiem o przeszkodę.
6. Stworzenie, podczas transportu ładunku, bezpośredniego zagrożenia dla osób postronnych.
7. Niewłaściwe odłożenie ładunku na polu odkładczym.
8. Wykonanie czynności niezgodnie z postanowieniami instrukcji obsługi i/lub przepisami bhp.
9. Niewłaściwe zabezpieczenie urządzenia w pozycji kończącej pracę.
10. Nieznajomość układu sterowania urządzeniem (np. wykonywanie ruchów mechanizmów w sposób niekontrolowany, błędny).
11. Brak płynności wykonywanych ruchów.
12. Niezachowanie prawidłowej pozycji transportowej.
13. Brak obserwacji otoczenia w czasie przeprowadzania części praktycznej egzaminu.
14. Ukośne ustawienie zawiesi/cięgien nośnych przed podniesieniem ładunku.
15. Przeciąganie ładunku podczas jego transportu.
16. Nie wygaszenie wahania ładunku do stopnia umożliwiającego jego bezpieczny transport i/lub odłożenie.
17. Niewłaściwe poruszanie się egzaminowanego względem transportowanego ładunku.
18. Brak umiejętności oceny poprawnego posadowienia żurawia (nachylenie terenu, wypoziomowanie ramy, odległości od przeszkód).
19. Niewłaściwe zabezpieczenie pojazdu przed możliwością samoczynnego przemieszczenia się.
20. Transport ładunku przez bramkę powyżej jej wysokości.

Sposób przygotowania miejsca części praktycznej egzaminu:

Do egzaminu należy przygotować pole odkładcze wg rys. 1, znajdujące się w połowie długości skrzyni ładunkowej, bramkę wg rys. 2, punkt C w najdalej odsuniętym narożniku skrzyni ładunkowej licząc od środka obrotu żurawia, znajdujące się w odległościach pokrywających się z polem pracy UTB wg rys. 3, oraz ładunek o masie nieprzekraczającej 50% udźwigu urządzenia na maksymalnym wysięgu.
Należy wziąć pod uwagę różne możliwe przypadki zabudowy żurawi. Jeżeli nie istnieje możliwość załadowania skrzyni ładunkowej w opisany poniżej sposób (żurawie montowane na pojazdach specjalnych, żurawie przeładunkowe montowane jako stacjonarne, żurawie leśne itd.), wyznaczenie poszczególnych punktów oraz trasę transportową należy uzgodnić z komisją egzaminacyjną zachowując przy tym nie mniejszy poziom trudności.

Pole odkładcze – krawędzie naniesione na podłożu (kredą, farbą, sprayem, taśmą itp.) wokół ładunku znajdującego się w punkcie A; wskazane krawędzie (kolor żółty na rysunkach) należy nanieść na podłożu przed rozpoczęciem egzaminu praktycznego wg poniższych przykładów:

Bramka – przestrzeń definiowana przez dwa elementy (np. pachołki, tyczki, palety) między którymi należy przenieść ładunek na wysokości nie wyższej niż wysokość elementów definiujących bramkę. Szerokość bramki nie powinna przekraczać największego wymiaru poziomego ładunku powiększonego o 0,5 m: