Szkolenie z zakresu udzielania Pierwszej Pomocy
Spis treści:
01. Postępowanie w zatrzymaniu krążenia u dorosłych,
02. Postępowanie przy podejrzeniu zawału serca,
03. Postępowanie w zakrztuszeniach,
04. Oparzenia,
05. Porażenie prądem elektrycznym,
06. Krwotoki, rany,
07. Wstrząs,
08. Złamania,
09. Postępowanie w omdleniach,
10. Postępowanie przy podejrzeniu napadu padaczkowego.
1. Postępowanie w zatrzymaniu krążenia u dorosłych
Łańcuch przeżycia
a. Wczesne rozpoznanie osoby/osób będących w stanie zagrożenia życia i wezwanie służb ratowniczych,
b. Wczesne rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
c. Wczesna defibrylacja, (jeśli zachodzi taka potrzeba),
d. Szybkie wdrożenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych i odpowiednia opieka po resuscytacyjna.
Algorytm postępowania
a. Oceń bezpieczeństwo,
b. Oceń przytomność,
c. Zawołaj pomoc,
d. Udrożnij drogi oddechowe,
e. Oceń oddech,
f. Zadzwoń na nr alarmowy 112 lub 999,
g. 30 uciśnięć klatki piersiowej,
h. 2 oddechy ratownicze.
2. Postępowanie przy podejrzeniu zawału serca
Najczęstsze objawy
a. Nagły, kłujący ból w okolicy mostka,
b. Wrażenie ucisku w klatce piersiowej,
c. Często promieniowanie bólu przez lewe ramię aż do dłoni,
d. Niepokój, strach przed śmiercią,
e. Chłodna, blada skóra, zimny pot,
f. Czasem nudności i wymioty.
Postępowanie
a. Uspokój chorego,
b. Umieść go w pozycji półleżącej,
c. Zapewnij mu komfort i dopływ świeżego powietrza,
d. Wezwij pomoc i pozostań aż do jej przybycia.
3. Postępowanie w zakrztuszeniach
Definicja
a. Zablokowanie dróg oddechowych przez ciało obce bądź inną substancję,
b. Gdy taka niedrożność przedłuża się, może być stanem zagrożenia życia, dlatego ważne jest udzielenie jak najszybciej pierwszej pomocy.
Postępowanie
a. Zachęć do kaszlu,
b. Jeśli nie skutkuje, uderz 5 razy w okolice między-łopatkową, podpierając jednocześnie poszkodowanego za mostek,
c. Jeżeli i to nie przyniesie rezultatu, uciskaj 5-krotnie nadbrzusze, w miejscu powyżej pępka a poniżej żeber – MANEWR HEIMLICHA,
d. Jeśli i te czynności nie przyniosą efektu ponownie uderz 5 razy w okolice między łopatkową.
4. Oparzenia
Definicja
Oparzenie to uraz tkanek spowodowany działaniem wysokiej temperatury (90% oparzeń), płynów żrących (5%) oraz prądu elektrycznego lub wyładowania atmosferycznego (5%).
Typy oparzeń:
a. Termiczne,
b. Chemiczne,
c. Elektryczne,
d. Dróg oddechowych.
Czynniki mówiące o ciężkości oparzenia
a. Rozmiar,
b. Umiejscowienie: twarz, ręce, dłonie, okolice intymne,
c. Nasilenie,
d. Czas narażenia na źródło ciepła,
e. Wiek: dzieci <4r.ż i dorośli>60r.ż łatwiej rozwijają powikłania.
Podział oparzeń i postępowanie
a. Oparzenia I stopnia: obejmuje tylko naskórek
b. Rumień
c. Obrzęk skóry
d. Ból
Postępowanie:
a. Usuń źródło ciepła,
b. Ściągnij zegarek, pierścionek itp., czyli wszystko, co uciska, nim pojawi się obrzęk,
c. Jeśli skóra nie jest uszkodzona, polej miejsce oparzenia chłodną, nielodowatą wodą,
d. Przykryj miejsce oparzenia czystym sterylnym opatrunkiem.
e. Oparzenia II stopnia: naskórek i powierzchowne warstwy skóry właściwej
f. Rumień,
g. Obecność pęcherzy,
h. Czucie zachowane.
i. Oparzenia III stopnia: cały naskórek, skóra właściwa z przydatkami oraz tkanki podskórne
j. Skóra sucha, biała lub szara,
k. Brak czucia bólu.
Postępowanie w przypadku oparzeń ciężkich
a. Usuń poszkodowanego od źródła ciepła,
b. Upewnij się, że żadne materiały i części garderoby nie palą się już na chorym,
c. Nie zrywaj na siłę spalonego ubrania,
d. Przed opatrywaniem, upewnij się, że poszkodowany oddycha,
e. Przykryj miejsce oparzenia czystym sterylnym opatrunkiem,
f. Oddziel od siebie oparzone miejsca, np. gdy poparzone są palce, za pomocą opatrunków,
g. Okryj poszkodowanego kocem, uspokój, by zapobiec wstrząsowi,
h. Regularnie sprawdzaj czynności życiowe.
Nie należy
a. Podawać niczego doustnie,
b. Smarować oparzonej skóry maściami, kremami, tłuszczami,
c. Przekuwać pęcherzy,
d. Zostawiać ratowanego samego, jeśli oparzenie jest rozległe.
5. Porażenie prądem elektrycznym
Dochodzi do niego, gdy ciało lub jego fragment staje się przewodnikiem pomiędzy źródłem prądu a uziemieniem.
Objawy porażenia prądem:
a. Ból,
b. Skurcze mięśni z chwilowym bólem,
c. Poparzenia skóry,
d. Drętwienie, mrowienie,
e. Zaburzenia w oddychaniu,
f. Utrata przytomności.
Postępowanie
Nie wolno dotykać osoby porażonej prądem, zanim nie odłączy się jej od źródła prądu. Odłącz bezpieczniki (korki), wyjmij z gniazdka wtyczkę urządzenia elektrycznego, które spowodowało porażenie. Użyj do tego przedmiotu, który nie przewodzi prądu (np. drewnianego kija od szczotki), odsuń kabel elektryczny od poszkodowanego.
a. Sprawdź stan poszkodowanego:
b. Czy jest przytomny?
c. Czy oddycha?
d. Wezwij Pogotowie Ratunkowe nr Tel. to 999 lub 112,
e. Jeśli ratowany nie oddycha, przystąp do reanimacji,
f. Jeśli ratowany jest nieprzytomny, ale oddycha, ułóż go w pozycji bocznej,
g. Załóż opatrunek na oparzone miejsce,
h.Zostań z poszkodowanym do czasu przybycia Pogotowia Ratunkowego i przejęcia opieki na poszkodowanym.
6. Krwotoki, rany
Definicja i objawy krwotoku
Krwotok jest to wylanie się krwi z naczynia krwionośnego lub serca wskutek urazowego lub chorobowego uszkodzenia ich ściany
Objawy:
a. Bladość powłok ciała,
b. Przyspieszenie tętna,
c. Spadek ciśnienia krwi,
d. Ogólne osłabienie,
e. Szum w uszach,
f. Zimny pot,
g. Mroczki przed oczyma,
h. Niepokój,
i. Utrata przytomności.
Postępowanie
a. Wezwij pogotowie ratunkowe, jeśli krwawienie jest obfite,
b. W przypadku głębokich ran bez ciał obcych, zatamuj krwawienie poprzez mocny ucisk rany, (użyj do tego sterylnych gazików lub czystej tkaniny, jeśli nie masz nic, czym mógłbyś zatamować krwawienie użyj swojej dłoni-utrzymuj uścisk do momentu przybycia pomocy),
c. Delikatnie zbadaj ranę, aby zobaczyć czy nie ma w niej ciał obcych np. szkła POD ŻADNYM POZOREM NIE USUWAJ CIAŁ OBCYCH,
d. Unieś krwawiącą kończynę przytrzymuj ja w górze rękoma lub opierając np. na krześle, kamieniu,• Uspokój ranna osobę. Jeśli jest blada i wyczerpana, wydaje się być zdezorientowana uważnie obserwuj czy nie występuj oznaki wstrząsu,
e. Kiedy opatrujesz ranę przyłóż pierwszy gazik na ranę i zabandażuj,
f. Jeśli trzeba, połóż poszkodowanego. Zredukuje to ryzyko omdlenia. Unieś nogi, aby utrzymać ciśnienie krwi.
Krwotok z nosa-postępowanie
a. Posadź ratowanego z głową lekko pochyloną do przodu. Nie odchylaj głowy do tyłu, ponieważ powoduje to spływanie krwi do tchawicy lub gardła może to spowodować np. zakrztuszenie lub błędną interpretacje wyników przez lekarzy przy dalszym badaniu. Poza tym przy nisko ułożonej głowie krwawienie się nasila,
b. Poinformować poszkodowanego, aby oddychał ustami,
c. Połóż na karku zimy okład, np. nasączony zimną wodą ręcznik lub owinięte w ściereczkę kostki lodu. Zimno spowoduje obkurczenie się naczyń krwionośnych i zmniejszy się krwotok,
d. Daj poszkodowanemu gazik lub chusteczkę, którą ma przyłożyć sobie do nosa.
Typy ran
a. Rany cięte i szarpane – urazy, w których zostaje przerwana ciągłość skóry. Mają one równe brzegi-rany cięte oraz krawędzie postrzępione-rany szarpane,
b. Rany kłute – spowodowane np. przez nożyczki, gwóźdź, narzędzia kuchenne bądź ugryzienie przez zwierzę,
c. Otarcia powstają, np. przy upadku lub kontaktu z chropowatą powierzchnią,
d. Stłuczenia – spowodowane tępym uderzeniem np. upadkiem, zderzeniem się z czymś, skóra zostaje nienaruszona jednak uszkodzenie naczyń krwionośnych powoduje krwawienie podskórne.
Rany postępowanie
a. Powierzchowne urazy przemyj ciepłą wodą z mydłem lub płynem antyseptycznym aby usunąć zanieczyszczenia,
b. Otarcia(nie rany cięte) osusz, nałóż maść antyseptyczną przykryj plastrem lub opatrunkiem sterylnym,
c. Rany cięte – osusz i przykryj plastrem lub sterylnym opatrunkiem,
d. Nie usuwaj samodzielnie wbitych w skórę ciał obcych, unieruchom je w ranie opatrunkiem. Wyciągnięcie ciała obcego grozi powiększeniem krwotoku,
e. Jeśli mięsień, tkanka lub kość wystaje na zewnątrz nie przemieszczaj jej, osłoń ranę i zgłoś się do szpitala,
f. Jeśli są podejrzenia, że rana jest tak głęboka, że należy ją zaszyć udaj się do lekarza,
g. Jeśli zakażenie nie ustępuje lub ulega pogorszeniu pomimo zastosowanego leczenia zgłoś się do lekarza.
7. Wstrząs
Definicja i objawy wstrząsu
Wstrząs spowodowany jest zmniejszeniem dopływu krwi do narządów i tkanek do niebezpiecznie niskiego poziomu. Może być spowodowany m.in. przez uraz, masywny krwotok lub jako powikłanie silnego uczulenia np. na jad pszczoły
Objawy
a. Skóra blada, wilgotna, zimna,
b. Nudności i wymioty,
c. Szybkie, nieregularne tętno stopniowo słabnące,
d. Płytki oddech,
e. Sinica warg i płytek paznokci,
f. Pobudzenie, niepokój lub splatanie,
g. Omdlenie lub utrata świadomości.
Postępowanie
a. Jeśli podejrzewasz wstrząs, natychmiast wezwij służby ratownicze,
b. Opatrz wszystkie poważne urazy oraz kontroluj oznaki życia aż do momentu przybycia służb medycznych,
c. Jeśli osoba poszkodowana wymiotuje lub ślini się , obróć jej głowę na bok, aby uniknąć zadławienia,
d. Poluzuj ubranie i okryj osobę poszkodowaną kocem lub częścią odzieży, aby zapobiec utracie ciepła,
e. Uspokój osobę poszkodowaną,
f. Osobie we wstrząsie nie podawaj nic do jedzenia lub picia, (jeśli jest spragniona, zwilż jej usta).
8. Złamania
Podział złamań i objawy
a. Złamanie zamknięte:
b. Silny ból w miejscu urazu,
c. Obrzęk i zasinienie,
d. Deformacja i/lub nienaturalne ułożenie kończyny,
e. Drętwienie i mrowienie poza miejscami uszkodzenia,
f. Ograniczenie ruchomości kończyny,
g. Złamanie otwarte:
h. Objawy takie jak w zamkniętym oraz
i. Rana nad złamaniem,
j. Widoczne odłamy kości,
k. Krwawienie.
Postępowanie
a. Oceń czynności życiowe, sprawdź czy nie ma innych urazów zagrażających życiu.
b. Podejrzewając złamanie, nie wolno poruszać kończyną!
c. Unieruchom dwa stawy sąsiadujące ze złamaną kością lub dwie sąsiednie kości, jeżeli uszkodzony jest staw.
d. Unieś kończynę ponad poziom serca.
e. Wezwij pomoc, kontroluj czynności życiowe.
f. W razie potrzeby, rozpocznij resuscytację.
g. Nie przesuwaj ofiary, jeśli ma uszkodzony kręgosłup, szyję lub miednicę.
9. Omdlenia
Definicja
a. Omdlenie jest krótkotrwałą i przemijającą utratą przytomności, po wystąpieniu, której osoba sama odzyskuje przytomność,
b. Trwa z reguły od 15 do 60 sekund.
Co zrobić, gdy jesteś świadkiem omdlenia?
a. Sprawdź czy poszkodowany jest przytomny
b. Jeśli nie reaguje, udrożniamy drogi oddechowe i przez 10 sekund sprawdzamy oddech z pomocą wzroku, słuchu i dotyku,
c. Jeśli oddycha unosimy kończyny dolne poszkodowanego pod kątem 30 stopni,
d. Jeśli uniesienie kończyn dolnych nie odniesie skutku, można unieść kończyny górne poszkodowanego,
e. Jeżeli obie te czynności nie dadzą rezultatu, układamy osobę w pozycji bocznej bezpiecznej,
f. Pamiętaj o odchyleniu głowy w celu utrzymania drożności dróg oddechowych,
g. Pozostań z poszkodowanym kontrolując jego oddech.
10. Postępowanie przy podejrzeniu napadu padaczkowego
Definicja napadu padaczkowego
Napad padaczkowy ogólnie mówiąc to przejściowe zaburzenie czynności mózgu w związku z nadmiernymi, gwałtownymi wyładowaniami bioelektrycznymi w komórkach nerwowych. Napady padaczkowe mogą być krótkie z utratą, bądź bez utraty świadomości albo długie z utratą świadomości i drgawkami ciała.
Schemat postępowania
a. Zapewnij poszkodowanemu bezpieczeństwo –odsuń wszystkie niebezpieczne przedmioty znajdujące się w pobliżu, asekuruj jego głowę przed urazami,
b. W tej pozycji czekaj aż napad drgawek ustąpi,
c. Po zakończeniu napadu, udrożnij drogi oddechowe, sprawdź oddech,
d. Gdy jego brak, podejmij resuscytację,
e. Gdy oddycha, ułóż go w pozycji bocznej bezpiecznej,
f. Zadzwoń pod numer 999 lub 112, poinformuj o pacjencie z drgawkami,
g. kontroluj oddech do jego przyjazdu.